Сабақтың тақырыбы: «Литосфера» тақырыбын қайталау. Жарыс сабағы. Мақсаты: Оқушылардың өткен сабақтарды алған білімінін әр түрлі әдістерді қолдана отырып тексеру. Білімділігі: Оқушылардың өткен тарау бойынша алған білімдерін есте сақтау қабілетін дамыту. Дамытушылығы:Ғылыми түрде айтылатын сөздіктермен, жер бедерінің өзгеру себебін қазіргі ғылыми заңдылықтармен сәйкестендіре отырып оқушы ойын дамыту. Тәрбиелігі: Оқушылардың табиғатты қорғауға деген сүйіспеншілігін арттырып, елін, жерін сүюге тәрбиелеу. Жарыстың шарты: Сабақ барысында қойылған сұрақтарға дұрыс жауап берген оқушылар жетон жинайды. 4-5 жетон жинаған оқушыға –«5» 3-4 жетон жинаған оқушыға – «4» 2-3 жетон жинаған оқушыға – «3» бағасы қойылады. Жарыс сабағы төмендегідей жоспарда өтеді. 1. Сұрақ – жауап жарысы. Ұйымдастыру кезеңінде оқушыларға жердің сыртқы және ішкі қабаттары туралы сұрақ қойылады. 1.Жердің қандай қабықтары бар? 2. Литосфера дегеніміз не? 3.Жер қандай бөліктен тұрады? 4.Жер қыртысы неден тұрады? 5. Тау жыныстары қалай бөлінеді? 2. Жинақтамалармен жұмыс жарысы: Тау жыныстарының жинақтамаларын қарап, оларды атайды. Магмалық тау жынысын көрсету. Гранит, құм, бор, гипс, базалыт, ас тұзы, лөмір, мұнай 2. Сұрақ –жауап жарысы. 3. 1. Жер бедерінің негізгіформалары қандай? 2.Тауларды биіктігіне қарай қалай бөледі? 3. Жазықтарды биіктігіне қарай қалай бөледі? 4. Картамен жұмыс жоспары: Оқушылар картадан төменде берілген географиялық объектілерді көрсетеді? Шығыс Еурапа жазып, Батыс Сібір ойпаты, Памир, Гималай, Кавказ, Ключевск жақысы, Тянь- Шань. 4. Ойын. Бұл цифрлар нені көрсетеді: А.200 м-ге дейін 11022м 88848 м. 1000- 2000 м-ге дейін 200-500 м – дейін 5000-м жоғары. Б.Ядро, мантия, ойыс, жер қыртысы, шың, құм төбе, бархан, жыра, ойпат, қырат, сарқырама, үстірт, бетей, шың, жата, қайраң, ояу. 6. Жұмбақ жарысы. Жайғанным түктің кілем, Үлгенім- тықыр кілем. (Жер мен Аспан) Бағыт берер жылжымай, Қандай жұлдыз шырығы. Жол көрсетіп тұрады.(Темірқазық) 3. Кристалдың тау жыныстарынан құралған Жер қыртысы аталған, Мантияның қорғанышы Бұл не?(Литосфера қабығы) Жер өзегі атанған Ең орталық бөлігі Бұл не?(Ядро) 7. «Кім тез?» ойыны. 1. Ең биік тау, 2. Ең ұзын тау 3. Ең биік жазық. 4. Ең терең жұңғыма 5. Ең үлкен арал 6. Ең үлкен түбек. 1. Тау деп нені атайды? 2. Жазықтар деп нені атайды. 3. Жер қыртысының жұқа жері 5. Таулар қандай түспен боялады? 6. Жазықтар қандай түспен боялады? 8. Танымдық ойындар. «Литосфера» сөзжұмбағын шешу. 9. Қорытынды тест. «Литосфера»тарауына тест сұрақтары 1.Біріне – бірі жалғасып, жүздеген км-ге дейін созылып жатқан таулар: А) Биік таулар В) Орташа таулар С)Аласа таулар. Д) Тау жотасы. Е) Тау ауданы. 2. Жер бетінің қатты тілімденген және теңіз деңгейінен биік болып тұрған бөліктері: А) Төбелі жазық. В) Таулар. С) Тегіс жазық Д) Жыра. Е) Шың. 3.Аласа тау. А) Кавказ . В) Тянь – Шань. С) Алтай. Д) Гималай. Е) Орал тауы. 4. Екі тау жоталарының. В) Ойпат. С) Шыңы. Д) Таулы өлке. Е) Қырқа. 5. Жер шарындағы ең биік нүкте қай тауда орналасқан? А) Альпі. В) Гималай. С) Анды. Д) Кордильер. Е) Саян. 6. Су мен ауаның әсерлерімен болатын үгілу түрі: А) Физикалық. В) Химиялық. С) Органикалық. Д) Шөгінді. Е) Магмалық. 7. Құрлық бетінің тегіс немесе төбелі кең алқабы: А) Жазықтар. В) Қазан шұңқыр. С) Тегіс. Д) Ойлы- қырлы. Е) Ойпаңды. 9. Үстіртердің биіктігі. А) 100м төмен. В) 100-200м. С) 200м. Д) 200-500м. Е) 500м астам. 10. Аллювийлік жазық: А) Үнді – Ганг, Месопотамия. В) Каспий маңы ойпаты. С) Ұлы Қытай жазығы. Д) Месопотамия, Ш.Е.Ж. Е) Шығыс Еуропа – Батыс Сібір. 11. Қай жазық төбелі? А) Батыс -Сібір. В) Шығыс –Еуропа С) Месопотамия Д) Каспий маңы ойпаты. Е) Амазонка ойпаты. 12. Теңіз табаны болған ойпат: А) Каспий маңы ойпаты. В) Месопотамия ойпаты. С) Ла- Плата ойпаты. Д) Ұлы Қытай ойпаты. Е) Үнді – Ганг ойпаты. 13. Шөлді жерлерде желдің әсерінен құм төбелер орақ немесе жарты ай пішінде болып келеді: А) Жары. В) Құмды жаға. С) Дюна. Д) Бархандар. Е) Ойыс. 14.Материктердің су асты жиегі: А) Су асты жазығы. В) Материктер беткейі. С) Материктік қайраң. Д) Мұхит шарасы. Е) Су асты жотасы. 15. Жер сілкіну жиі болатын аймақтар. А) Жазықтар В) Тауып аудандар С) ойпаттар Д) үстірттер Е) Сайлар.
