Сабақтың тақырыбы: Жапырақ неге сарғаяды? Жапырақтың түсу құбылысы. Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: Жапырақтың түсінің өзгерін анықтау, қандай процестер жапырақта болатынын анықтау, неліктен түсетінін түсіну. 2. Дамутышылық: Оқушылардың қоршаған ортада болатын құбылысты анықтау, танымдық қабілетін шыңдау, білімін шыңдау. 3. Тәрбиелік: Қоршаған ортаны қорғауға, оқушы бойында патриоттық тарбие қалыптастыру. Көрнекіліктер: интерактивті тақта, презентация, биологиялық диктант, стикерлер. Сабақтың түрі: дәстүрлі, топтық. Сабақтың әдісі: слайдпен, қызықты сұрақтармен ойын технологиясының элементтерін пайдалану. Сабақтың барысы 1.Ұйымдастыру. 2.Үй тапсырмасы. 3.Жаңа сабақ. 4.Сергіту сәті. 5.Биологиялық диктант. 6.Блиц сұрақтар. «Миға шабуыл». 7. Бағалау. 8.Үйге тапсырма 1.Ұйымдастыру кезеңі: Сыныпты түгендеп, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеріп оларды 2 топқа бөлу. Үй тапсырмасы. Ойын «Ағаштардан жапырақты жинау». Жапырақтардағы сұрақтарға жауап беру арқылы үй тапсырмасын бекіту. 1.Өсімдіктің жапырағы қандай қызметтер атқарады. 2.Жапырақтың жиегінің құрылысы. 3.Жүйкелену дегеніміз не, оның қандай түрлері бар. 4.Жапырақтың сабаққа орналасуы. 5.Жай және күрделі жапырақ дегеніміз не. 6.Жапырақ тақтасының пішіні қандай болады. 7.Жапырақтардың қарама-қарсы орналасуы дегеніміз не. 8.Жапырақтардың топтасып орналасуы дегеніміз не. 9.Тыныс саңылауының қызметі. Жаңа сабақ. Күз мезгілінің алғашқы күндерінен-ақ ағаш атаулының жапырақтары сарғайып, түсе бастайды. Бұл жайт - ағаштар үшін жойылу емес, жаңарудың басы. Осылайша тазару арқылы келесі жылға дайындалады. Жапырақтар - көктемгі желектің сәнді әшекейі әрі ағаш атаулының тіршілік моторы деуге тұрады. Ағаштың тіршілігін қанымдайтын фотосинтез құбылысын осы жапырақтардың іске асыратындығына қарап бұларды «кішігірім фабрика» деп те атауға болады. Ағаштардың осындай маңызды мүшелерінен күз келе айрылып қалуы, сөзсіз, ойлануға тұрарлық жайт... Жапырақ түсуінің алғашқы сатысында жапырақ бойындағы барлық пайдалы заттар кері сорылып, ағаш діңгегіне жіберіледі. Неге десеңіз, мүлтіксіз істейтін экожүйеде еш нәрсе бекерге кетпейді. Сөйтіп, өсімдік тіршілігіне тікелей маңызды нитрат, фосфат және калий секілді микроэлементтер ағаштың одан арғы тіршілігі үшін қолданылады. Артынша жапырақтарды жасыл түске бояйтын хлорофилл пигменттері де шіри бастайды. Шіру барысында хлорофилл пигменттерінен бөлініп шыққан кішкене молекулалар жапырақты тастап, ағаш діңгегіне беттейді. Соңында, жапырақтың жасыл түсі сейіліп, жапырақ басқа түске боялады. Хлорофилл өз күшін жойған сәтте жапырақ бойындағы басқа пигменттер, яғни, каротенойдтар мен антросианиндер өз жұмысына кірісіп қураған жапырақты қоңыр, сары, алқызыл түстерге бояйды. Жапырақ түсу үрдісінің осыдан кейінгі сатысы, негізінен, ағаш түріне байланысты. 4.Сергіту сәті. Оқушылар жапырақты бір-біріне жақсы тілек айтып береді. 5.Биологиялық диктант. 1.Хромопластар,лекопластар мен хлоропластардың стромаларында пайда болады ............. 2. ......... - қоректік заттар жинақтайтын түссіз пластидтер. 3. Салқын ауа райы болмайтын тропикалық ыстық аймақта жапырақ ........ мезгілінде түседі. 4. Түскен жапырақ өсімдіктің …… суыктан қорғайды. 5. Жапырақ түсер кезде жапырақ түбіндегі клеткалар ыдырап, ............. ......... пайда болады. 6.Блиц сұрақтар. «Миға шабуыл».Жаңа сабақты қорытындылау үшін сұрақтар қойылады. 7.Бағалау. 2 топтың жеңімпазын анықтап,оқушыларды бағалау. 8.Үй тапсырмасы. Жапырақтың сарғаю құбылысы мен түсінуін оқып келу.
