Сабақтың тақырыбы:Түркістан Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: оқушылардың дүниетанымын кеңейту, алғаш білімін тексеру, өз ойларын тиянақты жеткізе білуге дағдыландыру. 2. Дамытушылық: қазақтың асыл мұрасына жататын шешендік өнермен таныстыру. 3. Тәрбиелік: ұлы адамдардың өмірі мен еңбектері жайлы оқушыларға мағлұмат беру, сөздік қорларын дамыту. Сабақтың көрнектілігі: 1. Ұлы адамдардың портреттері (Абылай хан, Ахмет Иассауи, Төле би, Қазыбек би). 2. «Ұлан» газетінен Түркістан қаласынан көріністер, Қожа Ахмет Иассауи кесенесінің ою-өрнектері. Сабақтың барысы: Құрманғазының «Балбырауын» күйі орындалады. І. Кіріспе сөзі 2000 жылы тәуелсізқазақелі көп ұлтты мемлекетретіндеәлемге танылды. XXI ғасыр адамзат баласы үшін мәдениет және ақпарат ғасырыболмақ. Көп ғасырлық тарихы бар халқымызды тек бірлік пен берекеден, ынтымақ пен ауыз бірліктен айырмасын демекпіз. Биыл біздің елімізде Түркістан қаласының 1500 жылдық мерейтойын атап өтеді. (Мұғалім сабақтың тақырыбын, мақсатын айтады). ІІ. Тіл жаттықтыру Қазақстанның көне қалалары өте көп. Олар: Отырар, Түркістан, Тараз, Сығанақ. 1. Түркістан қандай қала? 2. Бұл қала қазақ халқының тарихында қандай орын алады? 3. Түркістан қай халықтың рухани орталығы? 4. Қазақ халқы тарихында Түркістанның алатын орны қандай? 5. Түркістан қаласы қандай орталық болды? ІІІ. Қожа Ахмет Иассауи 1. Түркістан қаласында көне Иаса шағарында Қожа Ахмет Иассауи XII ғасырда дүниеге келді. Әлемге белгілі философ, аса көрнекті ақын, белгілі ойшыл, қайраткер, жазушы.(Портретін көрсетіп, ол туралы ой толғау). 2. «Ұлан» газетінің бетінен Түркістандағы Ахмет Иассауиға салынған көне ескерткіш кесенесінің суретін көрсету. (Кесене туралы әңгімелесу). IV. «Түркістан» дегенөлеңді мәнерлеп оқу (үзінді). Түркістан – екі дүние есігі ғой, Түркістан – ертүректің бесігіғой. Тамаша Түркістандай жердетуған, Түріктің Тәңірі берген несібесі ғой. М. Жұмабаев
V. Кітаптан «Түркістан» мәтінің мәнерлеп аудару. Қазыбекби (1667-1764). Түркістандағы Қожа Ахмет Иассауи кесенесіндегіҚазыбек бабамыздың денесі жерленген. Оқушылар бір-біріне Қазыбек би туралыс ұрақтар қояды. 1. Қазыбек би кім? 2. Ол қандай адам болған? 3. Ол немен айналысты? 4. Қазақ халқының қандай билерін білесіңдер? 5. Бидеген қандай адам? 6. Тәуке хан кім болған? VII. Сөйлем құру Берілген сөздер мен сөз тіркестерінен бір сөйлем құрау және орыс тіліне аудару: Бүгінгі күнге дейін, мұражайында, атты заң жобасы, Түркістан, Қожа Ахмет Иассауи, сақталынады, Тәуке ханның, қаласындағы, «Жеті жарғы». Дұрыс жауап Тәуке ханның«Жеті жарғы» атты заң жобасы бүгінгі күнге дейін Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Иассауи мұражайында сақталынады. VIII. Түркістан қаласы - қазіргі Оңтүстік Қазақстан облысыындағы Түркістан ауданының орталығы, темір жол стансасы Шымкент қаласынан 225 шақырым жерде Сырдарияның оң жақ аңғарына орналасқан. IV-V ғасырдағы бұл қаланың орнында Шабғар деген үлкен қала болған. IX-X ғасырдағы жақсы қалалардың қатарына қосылып, гүлденді. XV ғасырдан бастап Түркістан деп аталады. «Түркістан» деген сөз «түріктер мекені, елі» деген мағынаны білдіреді. IX. Абылай хан 1791-1861жыл. 1. Абылай хан он сегізінші ғасырдың 30-жылдарында қазақ хандығын басқарған аса көрнекті мемлекет қайраткері, дарынды қолбасшы, саясатта шебер мәмлегер болды. Абылай – қазақ елінің бостандығы мен тәуелсіздігін қорғаған адам. Айбатты да, ақылы да асқан Абылай үш жүзді биледі. Абылай жетпіс жасында қайтыс болды. Абылай денесі Түркістандағы Қожа Ахмет Иассауи кесенесінің іргесіне қойылды. 2. Темірхан Медетбековтің «Абылайхан» өлеңін оқушы жатқа оқиды. X. Қазіргі Түркістан Қазіргі Түркістандағы өзгерістертуралы оқушыларәңгімелеседі. XI. Қорытынды XII. Үй тапсырмасы. Түркістан қаласы туралы өз сөздеріңмен әңгімелеп беру
