"Қазақстандағы ұжымдастыру. Қасіретті жылдар" Қазақстан тарих пәні бойынша сабақ
«Қазақстандағы ұжымдастыру. Қасіретті жылдар»
«Халқыңа қызмет ет Ізгілерге ізет ет Жаны жақсы жайсаңдарға құрмет ет» Қ.А. Иассауи
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға халқымыздың ұжымдастыру кезеңіндегі кешкен қасіретті жылдарына сипат беріп, Голощекиннің ұжымдастыру мен отырықшыландыру, тәркілеу саясатымен таныстыру.
1) Білімділік: оқу және қосымша материалдарының негізінде Кеңес үкіме-тінің саясатының негізгі тармақтары: ұжысдастыру және индустрияландырудың қазақ халқының дамуына, хал-жағдайына, тағдырына тигізген оң және кері әсерін анықтау, қасіретті жылдары туралы толық ұғым қалыптастыру. 2) Дамытушылық: алдын-ала тапсырма беру, ізденіс тәсілінің негізінде оқушылардың ақпараттық, шығармашылық қабілетін қалыптастыра отырып, сараптама (анализ), синтез жасау мүмкіндіктерін дамытуға ықпал ету. 3) Тәрбиелік: Қазақ халқының қайраткері, саяси тұлға Т. Рысқұловтың өмі-рі мен тағдырының үлгісінде оқушыларда ұлтжандық, рухани азық қажет ететін, болашақта өз еліне шынайы қызмет етуге даярлық қалыптасуына жағдай жасау.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру сәті а) амандасу, тақырып эпиграфпен таныстыру; б) сабақ мақсатын жариялау в) сабақ тиімді болу үшін қандай қасиет қажет? (оқушылар пікірі 5 мин.)
ІІ. Өткенді қайталау (20 мин.)
ІІІ. Жаңа тақырыпты ашу (15 мин)
IV. Тұжырым қорытынды жасау, өлең орындау (5 мин.)
ІІ. Қазақстан / Ресей тағдыры бір-біріне байланыстығы, сабақтастығы 1) 1905-1907жж. 1-ші жалпыресейлік революция; 2) 1917ж. ақпан – буржуазиялық-демократиялық революция (патшаны тақтан айыру, уақытша үкіметтің билікке келуі); 3) 1917ж. қазан төңкерілісі Ұлы октябрь социалистік революция – солдат / шаруа / жұмысшылар кеңесінің билікке келуі. 4) Қандай жолмен орнатылды. Кеңес билігінің соғыс арқылы орнатуы. 1918-1920жж. – азаматтық соғыс.
Кеңес үкіметі Ұжымдастыру Индустрияландыру Мәдени революция 1) Кімнің атымен тығыз байланысты? Голощекинге сипаттама Сталинге сипаттама 2) «Кіші қазан» курсы а) таптық тегіне қарай билікке тарту; б) қазақ ауылын кеңестен-діру; в) коммунистердің үлесін жоғарлату; г) отырышылыққа көшіру 3) Қандай мұна артықсіл-теушілітермен қателіктер орын алды? 1) Ірі өндіріс орындары-ның ашылуы; 2) Түрксіб темір жолын ашу; 3) Қазақстан металлур-гиясын дамыту; 4) экономиканы шикізат негізінен өнеркәсіптікке бағыттау. 1) Сауаттандыру білім орталықтарын ашу.
І) Ұжымдастырудың оң / кері әсерін атаңыз; 1) Қазақтардың көшпелі өркениетін салт-дәстүрін түсінбеу; халықтан алшақ болу. а) Түркістандағы Қазан төңкерісіне еңбегі сіңген жетекшілерінің бірі И. Тоболин, Голощекиннің пікірлері (15 бет). Иванов, Потаниннің кері пікірлері, әділет баға 2) ет дайындау науқаны – ашаршылық соқтырады: а) 1921-1922жж. – батыс аймақтарға 30%-дан астамы қырылып қалды; б) екінші ашаршылық кезеңі Голощекиннің «кіші қазан курсының» зардабынан 1931-1933жж. ашаршылық. Қандай зардабын айта кету жөн?
мал халық Ұжымдастыру қарсаңында 40,5 млн. 6,2 млн. Ұжымдастырудан кейін 4,5 млн. 4,1 млн. қырылды 10 есе 2,1 млн.
1) Геноцид ұғымын талдау; 2) Жоңғар шапқыншылығы.
Алқакөл сұлама ақтабан шұбырынды Голощекин «кіші қазан курсы» 1723-1727 жж. 1925-1933жж. 1) жою жер үшін қыру «Елімай әні» Қоғам тұтастығын бұзып, таптық ерекшелендіру; Күштеп ұжымдастыру; Ашаршылық; Рухани қысым (дін, тіл); Демократиялық ағымдарға жою (Алаш Орда, Түркістан автономиясы); Тыс аймақтарға қоныс аудару; Қазақстан Кеңес үкіметінің эксперименталды алаңына айналды
2) Индустрияландырудың тиімді / кері әсерін атаңыз; 1925 жылының желтоқсанында БКП – ның XIV съезінде Кеңес Одағының индустрияландыру бағыты беріледі. Индустриландырудың оң / кері әсерін атаңыз.
Қорытындылау: 1) Тоталитарлық режимінің белгілерін атаңыз (200 мың адам ату жазасына кесілді, мыңдаған адам лагерьлерде тұтқындалды); 2) Қасіретті жылдар деп неге айтамыз? 3) Бүгінгі тарих сабағындағы тақырыптың біз үшін қандай маңызы бар?
Қазақ баласы бірігіп, тізе қосып іс қылса – халықтың мақсаты сонда орындалады Ә. Бөкейханов
Алаш - айбын ұраны, Алаштың олар құрбаны Мен жастарға сенемін М. Жұмабаев
Мен сенемін жастарға Алаш атып аспанға Шығар олар бір таңда, Мен жастарға сенемін
3) Т. Рысқұловтың бейнесін талдау а) жеке бастық / жанұялық жағдайы б) қызметтегі іс-әрекеттері в) өмірінің мәні мен маңызы қаншалықты біз үшін әсерлі
